Nederlands Instituut voor Sociale Zekerheid

Wanneer
22/01/2016
14:45 - 17:30

Waar
Universiteit Utrecht - Raadszaal

Per 1 januari 2012 was er in de WWB (sinds 2015 de Participatiewet) een mogelijkheid opgenomen voor gemeenten om aan de uitkeringsgerechtigden verplicht een tegenprestatie op te leggen. Met de invoering van de wet Maatregelen Wet Werk en Bijstand per 1 januari 2015 is deze bevoegdheid van de gemeente omgezet in een verplichting voor alle colleges. De regering is van oordeel dat het principe van de wederkerigheid bij deze uitkeringen aansluit bij een meer participerende samen- leving waarin iedereen naar vermogen bijdraagt en verantwoordelijkheid neemt. Niet alleen voor zijn eigen leven, maar ook voor de samenleving waarin hij leeft.

Wat deze nieuwe plicht bijzonder maakt is dat die niet is gericht op het bevorderen van terugkeer naar de arbeidsmarkt. In plaats daarvan dient de tegenprestatie om duidelijk te maken dat men niet zomaar een uitkering kan krijgen en dat er ook iets voor terug gedaan moet worden. De vraag is op basis van welke criteria een dergelijke tegenprestatie kan of moet worden afgedwongen. Hierover hebben we het met bestuurskundige Alex Corra. Hij ontwikkelde als post-doc onderzoeker op basis van jurisprudentie en literatuur over dit onderwerp een aantal criteria om te beoordelen in hoeverre een tegenprestatie geoorloofd is. Die hebben onder andere te maken met het doel waarmee de verplichte uitvoering van activiteiten wordt opgelegd en de kwaliteit daarvan (Corra (2013) De maatschappelijk nuttige tegenprestatie in de praktijk: schipperen tussen sociale integratie en repressie. Amsterdam: Vrije Universiteit).

De invoering van de tegenprestatie die uitkeringsgerechtigden moeten leveren heeft geleid tot veel discussie in politiek en samenleving. Zo leidt de tegenprestatie volgens de FNV tot verdringing van mensen met een reguliere baan. “Mensen horen minimaal het wettelijk minimumloon te verdienen en indien van toepassing het cao-loon. ‘Werken zonder loon’ levert geen banen op, maar kost banen. Wat voorheen gewoon een betaalde baan was, wordt steeds vaker werk zonder loon”, aldus de FNV. De vrees voor dergelijke verdringing is er ook als gevolg van de nieuwe Participatiewet die per 1 januari 2015 is ingevoerd. Het financieel aantrekkelijk maken van het aannemen van arbeids- beperkten voor regulier werk via een loonkostensubsidie en de banenafspraak, zouden er toe leiden dat de voormalig groep WWB-ers, en laagopgeleide mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, verdrongen worden van de arbeidsmarkt.

Neem bijvoorbeeld het schoonmaakbedrijf Asito in Ede. Dit schoonmaakbedrijf moest in 2014 14 schoonmakers ontslaan omdat de gemeente Ede besloten had dat het sociaal werkbedrijf Permar voortaan de gebouwen van de gemeenten mocht schoonmaken. Er zijn veel andere voorbeelden te noemen van verdringing door werken met behoud van uitkering. Maar wat is dat nu precies, verdringing, hoe meet je dat nou en wie wordt hiervan de dupe? We vragen het aan Arjan Heyma van SEO Economisch Onderzoek. SEO Economisch Onderzoek heeft onderzoek gedaan naar verdringing door arbeidsmigratie (SEO Economisch Onderzoek (2014), Grensoverschrijdend aanbod van personeel, Amsterdam), maar is op dit moment ook bezig met onderzoek naar de betekenis en omvang van verdringing door loonkostensubsidie, tegenprestatie en social return In deze studiemiddag leggen we de nadruk op verdringing door werken met behoud van uitkering.

Na de pauze zal Evelien Meester van Stimulansz als referent reageren op de eerste twee sprekers. Zij weet op welke manier gemeenten beleid ontwikkelen op het gebied van de tegenprestatie en hoe zij omgaan met verdringing. Zij schreef mee aan een werkwijzer over tegenprestatie voor gemeenten, waarin ook spelregels zijn opgenomen ter voorkoming van verdringing van reguliere banen bij de toepassing van de tegenprestatie (Programmaraad (2014) Werkwijzer Tegenprestatie).

Programma

14:45-15:00 uur: Inloop

15:00-15:05 uur: Opening door Willemijn Roozendaal, universitair hoofddocent en bijzonder hoogleraar Socialezekerheidsrecht aan de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Vrije Universiteit Amsterdam.

15:05-15:30 uur: Alex Corra, strategisch en juridisch beleidsadviseur bij de SVB: wanneer mag sprake zijn van het afdwingen van werken met behoud van uitkering? Wanneer gaat het te ver en/of krijgt het een repressief karakter?

15:30-15:55 uur: Arjan Heyma, Hoofd Arbeid & Onderwijs bij SEO: verdringing: wat is het en hoe meet je het? Wie worden hiervan de dupe?

15:55-16:05 uur: Pauze

16:05-16:30 uur: Evelien Meester, Teammanager Juridische facilitering en vakbekwaamheid Stimulansz, zij geeft een reactie vanuit de gemeentelijke praktijk op de twee eerste sprekers.

16:30-17:30 uur: Discussie onder leiding van Willemijn Roozendaal

Aanmelden

U kunt zich op onze site www.nisz.nl aanmelden voor deze studiemiddag of door een e-mail te sturen naar info@nisz.nl. Als u lid bent of voor de eerste keer kennis komt maken bij het NISZ zijn aan uw deelname geen kosten verbonden. Als u voor de tweede keer komt is deelname 20 euro. U kunt voor 20 euro ook lid worden van het NISZ voor een heel jaar. U kunt een introducé meenemen. Stuur voor een lidmaatschap een bericht naar info@nisz.nl.

Het NISZ is een vereniging die de sociale zekerheid vanuit academisch, interdisciplinair en inter- nationaal perspectief bestudeert. Daartoe werken economen, juristen en sociale wetenschappers nauw samen, onder meer door het organiseren van multidisciplinaire studiemiddagen. Voor meer informatie: www.nisz.nl.

Studiemiddag bijwonen?